Ultrasonografi en çok , sıvı içeren organların ve yapıların incelenmesinde yararlıdır.Kemik gibi katı yapılar ve akciğer gibi hava dolu organlar (çok fazla sıvı içermediklerinden) ultrasonda iyi görünmezler.Fakat sıvı içeren organlardaki kitle ve katı oluşumlar izlenebilir. Ultrasonografi çeşitli alanlarda kullanılır: Batın (karın) içi organları incelemede (abdominal USG),kadın hastalıklarında (jinekolojik USG),gebelik ve doğum takibinde (obstetrik USG), kalp işlevlerinin ve yapısının incelenmesinde (ekokardiografi), meme dokusunu incelemede (mamografi), damarların-tiroid-testis-göz vb organ ve yapıların incelenmesinde…İncelenen organın yerine ve özelliğine göre, değişik ultrason cihazları ve problar kullanılır.Ultrasonografide prob, genelde (abdominal USG’de olduğu gibi) vücut üzerinde gezdirilir.Probun vücut içine sokulması yoluyla yapılan USG çeşitleri de vardır: Transvaginal, transrektal gibi..
TETKİKTEN ÖNCE YAPILACAK HAZIRLIKLAR :
Acil durumlar dışında hastanın 12 saat önceden aç olması, bir gece önceden ilaç vs. kullanarak barsakların boşaltılması , (üst batın USG için) testten bir gün önceden yağsız diyet uygulanılması, (böbrek,mesane ve jinekolojik USG için) tetkikten önce 1,5-2,5 litre sıvı (su) içilerek mesanenin tamamen doldurulmuş olması gerekir. Tetkik genelde sabah yapılır. Bu şartların sağlanması durumunda, günün herhangi bir saatinde de yapılabilir.
UYGULAMA (TETKİKİN YAPILIŞI) :
Karın veya vücudun herhangi bir bölgesinin ultrason görüntüsü, o bölgenin çeşitli kesitleri alınarak elde edilir. Hasta önce sırtüstü,sonra (gerekirse) yüzüstü ve yan yatar; ultrason probu vücuda değişik açılarla temas ettirilir. Ses ötesi dalgaların vücut ile prob arasında kayba uğramaması için vücut yüzeyine jel sürülür. Jel, prob ile vücut arasında bir köprü oluşturur.
İNCELENEN ORGANLAR :
Karın içi organların ultrasonla incelenmesine ”abdominal ultrasonografi” denir.Tıpta karın yerine genellikle batın kelimesi kullanılır. Latincesi de abdomen’dir.
Abdominal Ultrasonografi, yapıldığı karın bölgesine göre ikiye ayrılır :
– Üst Batın Ultrasonografi,
– Alt Batın Ultrasonografi.
İkisi birlikte yapılırsa ”Tüm Batın Ultrasonografi” adını alır.
Üst batın ultrasonografi’de şu organ ve yapılar incelenir :
Karaciğer,safra kesesi ve safra yolları,böbrekler ve böbrek üstü bezleri,dalak,pankreas, abdominal aorta ve VCI gibi ana damarlar,özofagus alt-uç.
